OBIAD LITERACKI (NAGRANIE Z ARCHIWUM)
Znalezione w archiwum. https://youtu.be/bg_1nIENjBw
ŚWIAT BEZ ROSJI. CZY TO MOŻLIWE?
Rosja, to byt wyjątkowy. Pięć wieków temu jej nie było. Była Polska, była Anglia, Hiszpania, Szwecja i Portugalia. Rosji nie było. Gdzie była? Czy to coś nam mówi? Zwraca też uwagę to, że jej ewolucja z reguły podążała w kierunku Kamczatki, nie zaś Europy. Mapka historycznej ewolucji Rosji zawiera nie tylko formalną wiedzę. Uderza tytuł: Ekspansja rosyjska i sowiecka. A gdzie się mieści pół tysiąca lat Rusi Kijowskiej i dlaczego Moskwa musiała dotrzeć do Kamczatki i Sachalina by móc odbić polsko-litewski wtedy Kijów położony daleko po drugiej stronie imperium i nie mający wiele wspólnego ani z jednym ani z drugim?…
DZIEŃ KTÓRY ODMIENIŁ ŚWIAT
24 luty 2022 roku, to dzień który odmienił świat. Nic już nie będzie takie jakim było przedtem. Nie idzie o to, kto na kogo napadł i czy Rosja miała ku temu powody. Nie bezpośredni powód miał znaczenie, lecz mechanizmy wszczepione w wielkie twory kulturowe. W ciało Rosji, wraz z jej powstaniem paresęt lat temu, wszczepiony został mechanizm agresji. Rosja nie czuje, że istnieje jeśli nie może na nikogo napaść. Ten mechanizm jednak powoli obumiera. Obecnie, po raz pierwszy w dziejach napadła na sąsiedni – teoretycznie znacznie słabszy kraj - całą swą potęgą i po raz pierwszy nie przyniosło jej to…
BIAŁORUŚ I UKRAINA. TO JUŻ SKRAJ EUROPY CZY JEDNAK ŚRODEK?
Obserwatorów widowisk sportowych zastanawia uderzająco wysoki udział czarnoskórych i zagadkowa nieobecność muzułmanów. W meczach piłki nożnej czarny kolor staje się dominujący prowadząc do zastanowienia nad stopniem europejskości tego sportu wobec niemożności pełnej asymilacji czarnych przez białe otoczenie. W praktyce, tego rodzaju ekskluzywność dotyczy też muzułmanów. Gdzie się podziali ludzie uważający się za spadkobierców zachodniej kultury? O ile w miarę niepostrzeżenie wiele narodowości dawało się skutecznie wchłaniać, o tyle uderzająca odmienność czarnoskórych nazbyt rzuca się w oczy by gładko uznać ich kulturową jednakowość i taką samą przynależność do Zachodu. Muzułmanie otwarcie podkreślają swą obcość, a nawet wrogość wobec europejskiej tradycji historycznej.…
ZEGAR HISTORII TYKA TYLKO W JEDNĄ STRONĘ…
“Pomiędzy Moskwą a dążącą do unii z nią Polską - zauważa historiozof - zaszło głębokie nieporozumienie: chcąc unii, chcieliśmy czegoś, czego oni nie mogli żadną miarą zrozumieć, bo leżało to poza umysłowością moskiewską”. Do dzisiaj nic się w tej przestrzeni nie zmieniło i Rosja wciąż nie rozumie na czym polega europejskość. “Tak, jak nie można żyć dwa razy, tak też i nie można być - podkreśla Koneczny - cywilizowanym na dwa sposoby”. Staje się to również problemem ludzi pragnących być lojalnymi obywatelami kraju zamieszkania lecz mimo to pozostać przy własnej kulturowej tożsamości. Istoty sprawy zwykle się nie dostrzega, bo i…
PUTIN I RESZTA. CZY TO JUŻ KONIEC NASZEGO ŚWIATA?
Ciekawe spostrzeżenia odnaleźć można w niedawnym tekście Marka Migalskiego. Tyle, że skonstruował je w uznaniu, że winnym całego zła dokonującego się w Polsce jest jeden człowiek - Jarosław Kaczyński. Oto „jeden nieszczęśliwy człowiek zaraził swoim nieszczęściem cały kraj. (...) głęboko nieszczęśliwy wymagający pomocy terapeutycznej”. Konkluzja jest jednoznaczna: „Możliwe, że powinniśmy się obawiać koronawirusa, ale my wszyscy jesteśmy już zarażeni o wiele groźniejszym wirusem. Nie przynieśli go uchodźcy, nie rozpylili w powietrzu islamscy terroryści. Zaraził nas nim ten stary i zgorzkniały człowiek. To wirus nienawiści, zawiści, pogardy. Nieszczęśliwy starzec uczynił nas wszystkich nieszczęśliwymi”. Rzecz jednak wcale nie jest oczywista. Sam „nieszczęść” Migalskiego…
CZY MOŻE NAM SIĘ ZDARZYĆ POWTÓRKA Z HITLERA?
Czy hitleryzm może się odrodzić? „To niemożliwe - skomentuje wielu – przecież to dawno wygasła historia! Teraz jest inaczej! Rośnie społeczny dobrobyt, nie grozi nam ani agresywny faszyzm, ani wielka światowa wojna. Żyjemy w Europie w najdłuższym okresie pokoju, a jej narody dążą do integracji a nie do nowych wojen!”. Warto przypomnieć, że przed I wojną światową także miał miejsce – jak się powszechnie uważało – najzupełniej trwały i bogobojny spokój. Nikomu nie przychodziło do głowy, że zakończy się wymordowaniem milionów ludzi w dwóch światowych wojnach. Przecież nie chciał tego nikt. Prawda, że Niemcy czuli się historią pokrzywdzeni, ale sami…
ROSJA, CZYLI NIE WIADOMO CO TO WŁAŚCIWIE JEST
Rosjanie i ich kraj fascynuje wielu obserwatorów. Polacy odczuwają te emocje na własnej skórze i to od kilkuset lat. Odczuwają je w negatywnym rozumieniu słowa, ponieważ Rosja wydaje się im nie tylko groźna i agresywna, ale i niezrozumiała. Polska była zawsze rodzajem europejsko-rosyjskiego pogranicza – kiedyś przedmurzem Europy wobec azjatyckiego barbarzyństwa, potem barierą wobec wpływów mogących do Rosji napływać z Zachodu. Tak czy owak, nasz kraj był uważany za przeszkodę wobec możliwości złączenia się Europy z Rosją w jedną przestrzeń kulturową i uznania tej ostatniej za europejskiego partnera. Następstwa sprowadzały się do tego, że stosunek Polaków do Rosjan był bardziej…
BIAŁORUŚ. KULTUROWY FENOMEN CZY TYLKO ZBIEG OKOLICZNOŚCI?
Pojawiają się doniesienia o rosyjskich zakusach na Białoruś i pragnieniu włączenia jej w granice odnawiającego się imperium. Oznaczałoby to głęboką zmianę sytuacji geopolitycznej w Europie. Z pozoru, terytorium średniej wielkości zachodniego sąsiada, to dla Rosji – przy jej rozmiarach – rzecz prawie bez znaczenia. Faktycznie odgrywa jednak wielką rolę dla realizacji jej ambicji bycia uznanej za kraj europejski. Rosja ma zadawniony kompleks azjatyckości i wiele jej agresywnych działań we wschodniej części Europy jest spowodowane takim właśnie kompleksem i chęcią uzyskania większego stopnia uznania jako kraju w pełni europejskiego. (więcej…)
MOSKWA. ŚWIATOWA METROPOLIA CZY EUROPEJSKA PROWINCJA?
Wbrew obiegowym opiniom nie tylko kontynentalna Europa ale także i sama Unia Europejska są dalekie od jednorodności. W jej przestrzeni wciąż mieszają się trzy wzorce: indywidualistyczne nawyki Zachodu, kolektywne w swej istocie prawosławie oraz cechy jej wschodniej części pochodzące z kultur słabiej wykształconych, do pewnego stopnia zawieszonych w próżni i tkwiących korzeniami w społeczeństwach leśno-stepowych. Z tego powodu sygnalizowaliśmy konieczność zajęcia się „kwestią rosyjską” jako sprawą odrębną, bowiem dopóki istnieje w dotychczasowej formie dopóty jej cień będzie padał na Europę. Dlaczego jednak Rosja ma być uznawana za twór szczególny, skoro wedle Huntingtona jest niekwestionowanym centrum światowego prawosławia? Jeśli tak,…