Huntington – Blog – Prof. dr hab Rafał Krawczyk

mar

24

2021

0 Comments

CZY PRZESTALIŚMY ROZUMIEĆ WŁASNY ŚWIAT?

Kultura, ŚwiatHuntington, Koneczny, Świat

„Historią rządzą abstrakty, nie fakty, za to celem nauki jest dążenie do prawdy dla niej samej. (Feliks Koneczny) Od czasu analizy sporządzonej przed ponad ćwierćwieczem przez Samuela Huntingtona niewiele zmieniło się w obszarze rozumienia tego, czym naprawdę jest człowieczeństwo i jego cywilizacja. Jeśli się zmieniło, to w stosunku do tej części Europy co do której autor był pewien, że pozostanie obszarem prawosławia i będzie trwałą częścią rosyjskiej strefy kulturowej. Idzie o Ukrainę, Białoruś, Rumunię, Bułgarię i resztę Bałkanów. Rosja miała być ich rdzeniem i najważniejszym wzorcem jako samodzielny i odrębny rodzaj kultury i religii.Wszystko jednak wskazuje na to, że…

paź

14

2019

0 Comments

By Rafal Krawczyk

TERAŹNIEJSZOŚĆ, KTÓRA JEST PRZESZŁOŚCIĄ

Kultura, Nauka, Polityka, ŚwiatHuntington, Koneczny, Polska, rosja, Turcja

Po lekturze książek Feliksa Konecznego publikowanych przed kilkudziesięciu laty nie mogę wyjść z podziwu dla ich wciąż aktualnej przenikliwości i badawczej odwagi. To rzadki przypadek twórczości, która przemija tak wolno, że długo nie może być zastąpiona przez nowe rozwiązania. W tym wypadku przyczyna jest prosta - nie pojawiają się lepsze i obszerniejsze, bo też i omawiana materia jest nie tylko wyjątkowo trudna do ogarnięcia, ale wymaga wielkiej historycznej wyobraźni. A przecież geneza współczesności kryje się w przeszłości, nie jest więc zrozumiałe dlaczego dzisiejsze media są pełne najrozmaitszych komentarzy o sprawach bieżących, lecz bardzo niechętnie zajmują się kwestią podstawową – samą…

sie

05

2019

0 Comments

By Rafal Krawczyk

MOSKWA. ŚWIATOWA METROPOLIA CZY EUROPEJSKA PROWINCJA?

Kultura, Religia, ŚwiatAzja, europa, Huntington, prawosławie, rosja, Ukraina

Wbrew obiegowym opiniom nie tylko kontynentalna Europa ale także i sama Unia Europejska są dalekie od jednorodności. W jej przestrzeni wciąż mieszają się trzy wzorce: indywidualistyczne nawyki Zachodu, kolektywne w swej istocie prawosławie oraz cechy jej wschodniej części pochodzące z kultur słabiej wykształconych, do pewnego stopnia zawieszonych w próżni i tkwiących korzeniami w społeczeństwach leśno-stepowych. Z tego powodu sygnalizowaliśmy konieczność zajęcia się „kwestią rosyjską” jako sprawą odrębną, bowiem dopóki istnieje w dotychczasowej formie dopóty jej cień będzie padał na Europę. Dlaczego jednak Rosja ma być uznawana za twór szczególny, skoro wedle Huntingtona jest niekwestionowanym centrum światowego prawosławia? Jeśli tak,…

maj

25

2019

0 Comments

By Rafal Krawczyk

CO DALEJ Z ZACHODEM I TĄ „CAŁĄ RESZTĄ”?

Kultura, Polityka, Religia, ŚwiatFukuyama, Huntington, Świat

Rzadko się zdarza, by różnica zdań pomiędzy ludźmi nauki osiągnęła rangę wydarzenia na międzynarodową skalę. Tak się jednak stało, gdy przed trzydziestu laty Francis Fukuyama roznamiętnił ich twierdzeniem, że oto zakończył się pewien etap historii ludzkości i wchodzi ona w nową erę. Poprzednia miała polegać na jednostronnej walce wszystkich ze wszystkimi, zorganizowanych w dwóch blokach – komunistycznego Wschodu i kapitalistycznego Zachodu. Nowy etap miałby stać się początkiem końca nieustających konfliktów i przynieść nie tylko nowe wartości, lecz ich ujednolicenie i pokojowy koniec sporów. Po z górą trzydziestu latach od tego wydarzenia autor Końca historii udzielił wywiadu hiszpańskiemu El Pais („Naszym światem rządzi…

gru

10

2018

0 Comments

By admin

A PRORI, CZY A POSTERIORI? NIBY NIC A ISTOTNE!

Kultura, Polska, ReligiaHuntington, Izrael, Koneczny

Sposób myślenia profesora uniwersytetu wileńskiego Feliksa Konecznego (1862-1949) może wydać się zadziwiający. Jego rozumowanie wyprzedziło o ponad dwa pokolenia teorię Huntingtona, którą do niedawna uznawano za epokowe odkrycie i niepodważalny paradygmat naukowy. Tyle, że teoria okazała się płytsza od pełnych treści, chociaż znacznie wcześniejszych wywodów Konecznego. Ich obciążeniem okazało jednak to, że pisane były po polsku, nie zaś w jakimś innym, bardziej popularnym na Zachodzie języku. Gdyby nie ofiarność wielbicieli mogły się znaleźć w koszu historii. Nie były przecież zgodne nie tylko z poglądami sanacyjnych rządów czy powojennych władców wschodniej części Europy, ale również przeciwne piewcom teorii o wspólnotowości źródeł…

paź

29

2018

0 Comments

By Rafal Krawczyk

JAK ROZUMIEĆ DOGMATYKĘ PRAWOSŁAWIA?

Kultura, Religia, ŚwiatBiblia, Huntington, Konstantynopol, prawosławie, rosja

Ogłoszenie przez cerkiew ukraińską zamiaru podporządkowaniu się Konstantynopolowi w miejsce dotychczasowego zwierzchnictwa Moskwy przeszło w Europie niezauważone. W Moskwie zostało za to odczute jako prawdziwe trzęsienie ziemi. Ta bowiem pozostaje w świecie prawosławia praktycznie osamotniona a jeszcze niedawno wydawać się mogło, że to właśnie Rosja jest niekwestionowanym przywódcą jego świata. Co sie właściwie stało i dlaczego stało sie to tak wielkim wstrząsem dla rosyjskiej świadomości narodowej? (więcej…)

kwi

08

2018

0 Comments

By Rafal Krawczyk

HISORYCZNY WYMIAR BEZRADNOŚCI: ROSJA, ISLAM I JUDAIZM

Polityka, Religia, ŚwiatHuntington, Islam, rosja

Teza o istnieniu swego rodzaju bezradności wobec reszty świata w przestrzeni Rosji, islamu i judaizmu może wydawać się na pierwszy rzut oka fałszywa, a przynajmniej bezpodstawna. Powiedzmy więc, że nie idzie o bieżące walki i polityczne spory, lecz o rodzaj „skuteczności ostatecznej”, prowadzącej wielkie cywilizacje do kolejnych faz przekształceń, albo też skazujące je na wygaszanie własnego istnienia. Historia podpowiada, że tego rodzaju przekształcenia – śródziemnomorskiej starożytności w europejskie średniowiecze, czy też tego ostatniego w świat nowoczesnych społeczeństw – aby mogły się zdarzyć, musiały przeżyć coś, co mogło sprawiać wrażenie globalnej katastrofy i pełnego rozkładu. Okres przechodzenia rzymskiej starożytności w…

sty

21

2016

1 Comment

By Rafal Krawczyk

TĘSKNOTA ZA CIEPŁEM MATCZYNEGO ŁONA, CZYLI POLSKA 2016

Europa, Polityka, Polskaeuropa, Huntington, kaczynski, Polska

W piątek 16 stycznia, prezes PiS pojawił się w Starachowicach aby uczcić pamięć zmarłej matki. W kościele pod wezwaniem Wszystkich Świętych miała miejsce uroczysta msza święta, po czym zgromadzeni złożyli kwiaty i palili znicze pod pamiątkowymi tablicami w Panteonie Pamięci Narodowej. Nie obyło się bez polityki. „Polskę można zmienić, alternatywą jest PiS” – przekonywał prezes. Problem jednak w tym, że nie bardzo wiadomo, co ma być zmienione, w imię jakiej logiki ma się to zmieniać i w czyim interesie? Za zmianami zawsze stoi jakiś lub czyjś interes. Nie robi się ich bez celu. Rzecz w tym, że przywódca rządzącej partii…

gru

25

2014

3 Comments

By Rafal Krawczyk

MERRY CHRISTMAS I HAPPY HANUKKA! CZYLI POMYLENIE Z POPLĄTANIEM

Kultura, ŚwiatBoże Narodzenie, chanuka, holokaust, Huntington

Święta Bożego Narodzenia, to czas, kiedy pojawia się kulminacja nie tylko istoty chrześcijańskiego, ale i całego zachodniego sposobu rozumienia świata. Ich symbolika jest tak wielostronna, że często nie zdajemy sobie sprawy, że uczestniczymy w misterium, zawierającym skondensowaną historię własnej cywilizacji. Z tej między innymi przyczyny, poniższe rozważania są nieco dłuższe w nadziei, że zarówno świąteczna atmosfera, jak i wolny od obowiązków czas, pozwoli czytelnikom na cierpliwe utrzymanie stanu skupienia nieco dłużej niż zwykle. (więcej…)

kwi

09

2014

0 Comments

By Rafal Krawczyk

2014-1215=799, CZYLI POTĘGA STANU UMYSŁU (2).

Europa, Kultura, Polityka, ReligiaHuntington, Putin, rosja, Ukraina

Zajmowaliśmy się fenomenem Rosji z tej również racji, że jest to jedyna z wielkich formacji społecznych współczesnego świata, dla której trudno jest znaleźć właściwe miejsce, zdefiniować kulturową treść i odrębną dojrzałość. Kultura, to nie tylko przedmiot zainteresowania kulturoznawców, ale coś znacznie poważniejszego – to obraz stanu umysłów jej społeczeństwa. To on, a nie czyny jednostek, decyduje w ostatecznym rachunku o rozwoju kraju lub jego stagnacji oraz o rozwiązaniach, które naród wybiera w decydujących momentach historii. Wedle teorii wielkich cywilizacji opartej na definicji Huntingtona („cywilizacja, to najwyższy poziom wspólnoty kulturowej”), jest ich na ziemskim globie dziewięć i jednej z nich przewodzić…