„Historią rządzą abstrakty, nie fakty, za to celem nauki jest dążenie do prawdy dla niej samej. (Feliks Koneczny) Od czasu analizy sporządzonej przed ponad ćwierćwieczem przez Samuela Huntingtona niewiele zmieniło się w obszarze rozumienia tego, czym naprawdę jest człowieczeństwo i jego cywilizacja. Jeśli się zmieniło, to w stosunku do tej części Europy co do…
Tag: Huntington
TERAŹNIEJSZOŚĆ, KTÓRA JEST PRZESZŁOŚCIĄ
Po lekturze książek Feliksa Konecznego publikowanych przed kilkudziesięciu laty nie mogę wyjść z podziwu dla ich wciąż aktualnej przenikliwości i badawczej odwagi. To rzadki przypadek twórczości, która przemija tak wolno, że długo nie może być zastąpiona przez nowe rozwiązania. W tym wypadku przyczyna jest prosta – nie pojawiają się lepsze i obszerniejsze, bo też i…
MOSKWA. ŚWIATOWA METROPOLIA CZY EUROPEJSKA PROWINCJA?
Wbrew obiegowym opiniom nie tylko kontynentalna Europa ale także i sama Unia Europejska są dalekie od jednorodności. W jej przestrzeni wciąż mieszają się trzy wzorce: indywidualistyczne nawyki Zachodu, kolektywne w swej istocie prawosławie oraz cechy jej wschodniej części pochodzące z kultur słabiej wykształconych, do pewnego stopnia zawieszonych w próżni i tkwiących korzeniami w społeczeństwach…
CO DALEJ Z ZACHODEM I TĄ „CAŁĄ RESZTĄ”?
Rzadko się zdarza, by różnica zdań pomiędzy ludźmi nauki osiągnęła rangę wydarzenia na międzynarodową skalę. Tak się jednak stało, gdy przed trzydziestu laty Francis Fukuyama roznamiętnił ich twierdzeniem, że oto zakończył się pewien etap historii ludzkości i wchodzi ona w nową erę. Poprzednia miała polegać na jednostronnej walce wszystkich ze wszystkimi, zorganizowanych w dwóch blokach…
A PRORI, CZY A POSTERIORI? NIBY NIC A ISTOTNE!
Sposób myślenia profesora uniwersytetu wileńskiego Feliksa Konecznego (1862-1949) może wydać się zadziwiający. Jego rozumowanie wyprzedziło o ponad dwa pokolenia teorię Huntingtona, którą do niedawna uznawano za epokowe odkrycie i niepodważalny paradygmat naukowy. Tyle, że teoria okazała się płytsza od pełnych treści, chociaż znacznie wcześniejszych wywodów Konecznego. Ich obciążeniem okazało jednak to, że pisane były po…
JAK ROZUMIEĆ DOGMATYKĘ PRAWOSŁAWIA?
Ogłoszenie przez cerkiew ukraińską zamiaru podporządkowaniu się Konstantynopolowi w miejsce dotychczasowego zwierzchnictwa Moskwy przeszło w Europie niezauważone. W Moskwie zostało za to odczute jako prawdziwe trzęsienie ziemi. Ta bowiem pozostaje w świecie prawosławia praktycznie osamotniona a jeszcze niedawno wydawać się mogło, że to właśnie Rosja jest niekwestionowanym przywódcą jego świata. Co sie właściwie stało…
HISORYCZNY WYMIAR BEZRADNOŚCI: ROSJA, ISLAM I JUDAIZM
Teza o istnieniu swego rodzaju bezradności wobec reszty świata w przestrzeni Rosji, islamu i judaizmu może wydawać się na pierwszy rzut oka fałszywa, a przynajmniej bezpodstawna. Powiedzmy więc, że nie idzie o bieżące walki i polityczne spory, lecz o rodzaj „skuteczności ostatecznej”, prowadzącej wielkie cywilizacje do kolejnych faz przekształceń, albo też skazujące je na…
TĘSKNOTA ZA CIEPŁEM MATCZYNEGO ŁONA, CZYLI POLSKA 2016
W piątek 16 stycznia, prezes PiS pojawił się w Starachowicach aby uczcić pamięć zmarłej matki. W kościele pod wezwaniem Wszystkich Świętych miała miejsce uroczysta msza święta, po czym zgromadzeni złożyli kwiaty i palili znicze pod pamiątkowymi tablicami w Panteonie Pamięci Narodowej. Nie obyło się bez polityki. „Polskę można zmienić, alternatywą jest PiS” – przekonywał prezes….
MERRY CHRISTMAS I HAPPY HANUKKA! CZYLI POMYLENIE Z POPLĄTANIEM
Święta Bożego Narodzenia, to czas, kiedy pojawia się kulminacja nie tylko istoty chrześcijańskiego, ale i całego zachodniego sposobu rozumienia świata. Ich symbolika jest tak wielostronna, że często nie zdajemy sobie sprawy, że uczestniczymy w misterium, zawierającym skondensowaną historię własnej cywilizacji. Z tej między innymi przyczyny, poniższe rozważania są nieco dłuższe w nadziei, że zarówno świąteczna…
2014-1215=799, CZYLI POTĘGA STANU UMYSŁU (2).
Zajmowaliśmy się fenomenem Rosji z tej również racji, że jest to jedyna z wielkich formacji społecznych współczesnego świata, dla której trudno jest znaleźć właściwe miejsce, zdefiniować kulturową treść i odrębną dojrzałość. Kultura, to nie tylko przedmiot zainteresowania kulturoznawców, ale coś znacznie poważniejszego – to obraz stanu umysłów jej społeczeństwa. To on, a nie czyny jednostek,…